Autor: Renata Krupa-Dąbrowska
Źródło: http://www.rp.pl/
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że właściciele mieszkań mogą nadal żądać odszkodowań od gminy za niedostarczanie lokalu socjalnego eksmitowanemu
Taki jest efekt wczorajszego (8 kwietnia) wyroku Trybunału Konstytucyjnego (sygn. P 1/08).
Rozpatrzył on pytanie prawne Sądu Rejonowego w Grudziądzu. Dotyczyło art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy oraz art. 417 kodeksu cywilnego, do którego odsyła wspomniany art. 18 ust. 5.
Na podstawie tego ostatniego przepisu właściciele mieszkań mogą występować do gmin o odszkodowanie za to, że nie dostarcza ona lokalu socjalnego lokatorowi, wobec którego została orzeczona eksmisja, a sąd przyznał mu prawo do takiego mieszkania.
Tymczasem dopóki gmina nie dostarczy lokalu socjalnego, dopóty eksmitowany zajmuje dotychczasowy. Trwa to zaś latami, bo takich lokali brakuje.
Według sądu obciążenie wyłącznie gmin odpowiedzialnością za deficyt lokali socjalnych jest niesprawiedliwe, zwłaszcza odkąd zmieniły się przepisy. Chodzi o to, że od 1 stycznia 2007 r. art. 18 ust. 5 daje właścicielom prawo do ubiegania się o pełne odszkodowanie (a nie, jak było wcześniej, w ograniczonej wysokości).
Zdaniem sądu w Grudziądzu obowiązek wypłaty odszkodowań na podstawie tego przepisu stanowi zmianę zakresu zadań i kompetencji gmin. W ślad za tym powinny iść zmiany w podziale dochodów publicznych. Z tego powodu sąd uważa, że mogło dojść do naruszenia art. 167 ust. 1 i 4 konstytucji. Przyznał, że jest wprawdzie ustawa, na podstawie której gminy mogą ubiegać się o dofinansowanie budowy lokali socjalnych, ale muszą mieć m.in. także środki własne, a tych brakuje.
Trybunał nie podzielił opinii sądu w Grudziądzu. Jego zdaniem przepisy są konstytucyjne. Podkreślił, że odpowiedzialność odszkodowawcza gminy jest związana z jednym z jej podstawowych zadań, jakim jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych członków wspólnoty samorządowej, w tym dostarczanie lokali socjalnych. Wypłata odszkodowań stanowi zaś konsekwencję niewykonania tego zadania. Trybunał nie podzielił także opinii sądu o braku rozwiązań systemowych służących wspieraniu gmin. Według niego gminy mogą ubiegać się o uzyskanie dotacji celowych z budżetu państwa na zapewnienie lokali socjalnych.
Od 2004 r. funkcjonuje zaś rządowy program wspierania budowy lokali socjalnych, dla bezdomnych.
