Autor: Kampania
Pan Donald Tusk
Prezes Rady Ministrów
Szanowny Panie Premierze,
1. podjęcia inicjatywy ustawodawczej mającej na celu przywrócenie limitowania maksymalnej wysokości czynszów w celu uniemożliwienia stosowania wyzysku czynszowego, przejawiającego się dziś w stosowanych w budynkach prywatnych czynszach rzędu 30-100 złotych za mkw.;
3. praktycznego uznania kwestii ochrony praw lokatorów oraz utrzymywania i poszerzania społecznego zasobu mieszkaniowego za część polityki społecznej państwa polskiego, co wyrażałoby się w poddaniu realizacji tych działań nadzorowi instytucji państwowych odpowiedzialnych za realizację celów społecznych, a nie zajmujących się utrzymaniem infrastruktury technicznej, jak ma to miejsce obecnie;
4. podjęcia działań dla zwiększenia wnikliwości sądów powszechnych w rozpatrywaniu sporów o wysokość czynszów pomiędzy lokatorami a właścicielami budynków, w szczególności w kwestii szczegółowej weryfikacji przedkładanych przez tych ostatnich kosztorysów napraw i remontów oraz powiązania wysokości czynszów z realnymi dochodami najemców mieszkań;
5. podjęcia działań dla zmiany podejścia do kwestii ochrony praw lokatorów służb publicznych odpowiedzialnych za egzekwowanie istniejącego prawa takich jak policja, prokuratura itp., które notorycznie odmawiają interwencji na rzecz najemców mieszkań w budynkach prywatnych w przypadkach bezprawnych szykan i nadużyć właścicieli nieruchomości (np. odłączanie mediów, ograniczanie dostępu do lokali);
6. uznania długoletnich lokatorów zasobów sprywatyzowanych za grupę społeczną podlegającej szczególnie wysokiemu ryzyku popadnięcia w bezdomność i stworzenia na tej podstawie narzędzi interwencji publicznej adresowanych specjalnie do jej przedstawicieli (np. pierwszeństwo w otrzymywaniu najmu lokali gminnych, bezpłatna profesjonalna reprezentacja prawna, możliwość uczestnictwa w procesie reprywatyzacji na prawach strony);
7. podjęcia inicjatywy zmieniającej istniejący stan prawny w celu zapewnienia wszystkim osobom usuwanym z dotychczasowych mieszkań w drodze eksmisji nowych miejsc zamieszkania o statusie lokalu socjalnego;
8. podjęcia działań legislacyjnych w celu ograniczenia eksmisji z lokalu socjalnego poprzez: stworzenie katalogu sytuacji automatycznie powstrzymujących opróżnianie lokali z uwagi na: (a) stwierdzenie określonych sytuacji życiowych powodujących problemy mieszkaniowe najemców (np. niewypłacenie wynagrodzeń za wykonane prace, długotrwała choroba), zgodnie z zasadą, że żaden obywatel nie powinien być pozbawiany dostępu do mieszkania w wyniku zdarzeń nie wynikających z jego win; (b) ustanie przyczyny (np. spłacenie zadłużenia czynszowego) według stanu na dzień eksmisji; nikt nie powinien być pozbawiany prawa do użytkowania mieszkania z uwagi na stan przeszły swojej sytuacji życiowej, (c) niektóre cechy danej eksmisji (np. potwierdzone dokumentami domniemanie niewłaściwego stanu technicznego lokalu, do którego odbywa się przeprowadzka lokatora);
9. dokonania zmian prawa uniemożliwiających reprywatyzację budynków z zamieszkującymi w nich lokatorami; przed oddaniem budynków w ręce prywatnych właścicieli wszyscy najemcy lokali powinni otrzymać możliwość zamiany mieszkania na będący własnością publiczną lokal o porównywalnych parametrach technicznych;
10. dokonania zmian prawa i uruchomienia środków finansowych dla zorganizowania systemu powszechnego bezpłatnego poradnictwa prawnego w sprawach mieszkaniowych;
11. dokonania zmian prawa i uruchomienia środków finansowych dla stworzenia efektywnych ścieżek wychodzenia obywateli z kryzysów życiowych skutkujących zagrożeniem utratą prawa do mieszkania (np. poprzez zatrudnianie interwencyjne umożliwiające zdobycie środków na czynsz, udzielenie nieoprocentowanego kredytu na spłatę zadłużeń czynszowych itp.), zgodnie z zasadą, że wysiłki każdego obywatela, który stara się wydostać z trudnej sytuacji życiowej powinny spotykać się z życzliwością i wsparciem państwa.
Mamy nadzieję, że postulaty wniesione przez nas w niniejszym piśmie, jako wyrażające interes wielomilionowej grupy polskich najemców mieszkań spotkają się ze zrozumieniem i akceptacją Pana Premiera oraz całej Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej.
W imieniu organizatorów Światowego Dnia Lokatora